Tantniś krzyżowiaczek – charakterystyka

Tantniś krzyżowiaczek (Plutella xylostella) jest jednym z najbardziej groźnych szkodników warzyw kapustnych. Szczególnie szkodliwe jest pierwsze pokolenie tego szkodnika.
Niestety w ostatnich sezonach tantniś występuje bardzo licznie, a największe uszkodzenia roślin możemy zaobserwować w ciągu pierwszych tygodni po posadzeniu rozsady na miejsce stałe. Dlatego tak ważny jest monitoring występowania tego szkodnika przy użyciu pułapek feromonowych już od przełomu maja i czerwca.

Uprawę należy lustrować przez cały okres wegetacji. Należy dokładnie przeglądać dolną stronę liści i liście sercowe warzyw. Obserwacje przeprowadza się w pięciu losowo wybranych miejscach na 10 kolejnych roślinach. Próg zagrożenia wynosi 5-10 gąsienic na kolejnych 50 roślinach

Jak wygląda tantniś krzyżowiaczek?

Tantniś krzyżowiaczek to niewielki, brązowy motyl o długości ok 9 mm i rozpiętości skrzydeł ok. 15 mm. Jego samice składają żółte, lekko spłaszczone jaja długości około 0,45 mm  pojedynczo lub po kilka sztuk na dolnej stronie liści wzdłuż nerwów. Szkodliwe są gąsienice, które osiągają do 12 mm długości. Ich ciało jest jasnozielone, segmentowane i pokryte drobnymi szczecinkami. Zaniepokojone gąsienice wykonują gwałtowne ruchy, charakterystycznie wyginając ciało. Poczwarka długości ok. 6 mm, w luźnym, siateczkowatym oprzędzie, początkowo barwy różowawo-białej, a przed wylotem motyla brązowej.

Cykl rozwojowy tantnisia krzyżowiaczka

• W ciągu roku pojawiają się 3-4 pokolenia.
• Zimują poczwarki w siateczkowatych kokonach na resztkach roślin uprawnych lub chwastach.
• Pierwsze motyle pojawiają się w kwietniu. Samice składają jaja początkowo na chwastach z rodziny kapustowatych np. gorczycy polnej, a kolejnego pokolenia na warzywach kapustnych.
• Gąsienice pierwszego pokolenia pojawiają się już w czerwcu, a kolejnych pokoleń – w lipcu oraz w sierpniu lub wrześniu, a w przypadku pojawienia się czwartego pokolenia nawet w październiku

Szkodliwość tantnisia krzyżowiaczka

Młode gąsienice początkowo żerują wewnątrz liści, a starsze zeskrobują skórkę i miękisz liścia, w wyniku czego powstają tzw. „okienka”. Z czasem w miejscu uszkodzeń tworzą się dziury. Szkodnik jest szczególnie groźny dla młodych roślin, ze względu na możliwość uszkodzenia stożka wzrostu, co w następstwie prowadzi do niezawiązywania główek czy róż.

Zwalczanie tantnisia krzyżowiaczka

• W ostatnich latach obserwujemy nasilenie występowania tego szkodnika, w związku z czym powoduje on bardzo duże szkody.
• Gąsienice tantnisia są najbardziej groźne dla wczesnych odmian warzyw kapustowatych.
• W celu uchwycenia początku nalotu szkodnika na plantacje warzyw, warto umieścić na brzegu pola pułapki feromonowe – Deltastop. Taki monitoring pozwala określić jak duża jest presja ze strony szkodnika oraz pomaga wyznaczyć najbardziej optymalny termin zabiegu ochronnego. Jest to szczególnie ważne kiedy decydujemy się na biologiczne środki o działaniu żołądkowym, do których należy Lepinox® PLUS.

Lepinox® PLUS  jest skutecznym środkiem przeznaczonym do zwalczania gąsienic tantnisia krzyżowiaczka oraz innych motyli w uprawach warzyw kapustnych. Na roślinie działa powierzchniowo. Zawiera naturalnie występującą na roślinach oraz w glebie bakterię Bacillus thuringiensis subsp. kurstaki, szczep EG 2348. Bakterie te wytwarzają krystaliczne białka, które aktywowane są w przewodzie pokarmowym gąsienic. Zainfekowane gąsienice zaraz po spożyciu bakterii przestają żerować i giną w ciągu 72 godzin. Z czasem kurczą się i przybierają ciemną barwę.

Decydując się na biorozwiązania w ochronie warzyw kapustnych przed gąsienicami warto pamiętać o następujących kwestiach:

• Lepinox® PLUS  ma działanie żołądkowe, dlatego aby dobrze zadziałał powinien być dokładnie naniesiony na powierzchnię liści, tak aby ciecz dotarła do gąsienic, które żerują na spodniej stronie liści oraz tych ukrytych w stożkach wzrostu.
• Najwyższa skuteczność występuje w zwalczaniu wczesnych stadiów larwalnych. Z tego względu optymalnym terminem stosowania jest okres tuż przed lub na początku wylęgania się gąsienic z jaj.
• W celu uchwycenia początku nalotu szkodnika na plantacje warzyw i ustalenia optymalnego terminu zabiegu należy zastosować pułapki feromonowe.
• W celu lepszego pokrycia  liści zalecane jest łączne stosowanie Lepinox® PLUS 
  z adiuwantem.
• Zabieg zaleca się wykonać wieczorem.
• W zależności od warunków pogodowych środek zwykle pozostaje na roślinie ok. 10 dni.
• Zalecana dawka dla jednorazowego zastosowania to 1 kg/ha (ilość wody: 300 – 500 l/ha).
• W przypadku wystąpienia opadów do 48 h po aplikacji, zabieg należy powtórzyć.
• Nie należy mieszać środka z produktami o silnie alkalicznym pH lub o działaniu bakteriobójczym.
• Optymalne pH mieszaniny powinno wynosić od 5 do 8.

Lepinox® PLUS  jest zarejestrowany w uprawach warzyw kapustnych (kapusta głowiasta, kalafior, brokuł w gruncie) do zwalczania piętnówki kapustnicy, tantnisia krzyżowiaczka i bielinka kapustnika.

Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem zapoznaj się z informacjami zamieszczonymi w etykiecie produktu. Zwróć szczególną uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie preparatu.

Katarzyna Woszczyk – menedżer ds. rozwoju produktów, Biocont Polska