Dlaczego lustracja jest taka ważna?
W okresie bezlistnym podczas lustracji możemy zauważyć zimujące jaja mszyc. Szkodniki wylęgają się wczesną wiosną, już w fazie nabrzmiewania pąków.
Lustracja pozwala na ocenę przyszłego nasilenia szkodników i podjęcie odpowiednich kroków, żeby wyeliminować straty w plonie.
W sadach jabłoniowych gatunkiem mszycy jaki możemy najwcześniej zaobserwować jest mszyca jabłoniowo-zbożowa, która zasiedla pękające pąki. Wraz z rozwojem wegetacji wylęgają się następne gatunki: mszyca jabłoniowo-babkowa i jabłoniowa, a ich rozwojowi sprzyja ciepła wiosna.
Zabiegi zwalczające należy wykonać po stwierdzeniu przekroczenia progu ekonomicznej szkodliwości. W tym celu należy przeprowadzać systematyczne lustracje począwszy od fazy pękania pąków po koniec kwitnienia oraz dalsze tygodnie wegetacji aż do zakończenia wzrostu pędów jednorocznych.
Mszyce – groźny szkodnik
Nasilone problemy z mszycami zwykle obserwujemy w tych sadach, w których nie przeprowadzono zabiegu zwalczającego przed kwitnieniem drzew lub w takich, w których stosowano nieracjonalną ochronę, która zaburzyła równowagę biologiczną w sadzie. Niestety po kwitnieniu jabłoni walka z tymi szkodnikami jest już bardzo utrudniona.
Przed kwitnieniem zaleca się wykonywanie od 1 do 2 zabiegów w zależności od presji ze strony mszyc i ich składu gatunkowego. Pierwsze zabiegi zwalczające przypadają w fazie mysiego ucha oraz bezpośrednio przed kwitnieniem lub zaraz po nim.
- Mszyca jabłoniowo-zbożowa – Rhopalosiphum insertum (Walker) – zimują czarne, błyszczące jaja na pędach jabłoni, w pobliżu pąków.
Ze względu na krótki okres żerowania na jabłoni zwykle stanowi mniejsze zagrożenie dla sadów w porównaniu do innych gatunków mszyc. Szkodnik uszkadza pąki kwiatowe, liście i pędy jabłoni osłabiając ich wzrost. Pąki kwiatowe zasiedlone przez mszyce często zlepiają się z uwagi na duże ilości spadzi wydzielanej przez te szkodniki. Po kwitnieniu jabłoni, pojawiają się mszyce uskrzydlone, które migrują na trawy. Dopiero we wrześniu mszyce wracają na jabłonie, gdzie zapłodnione samice składają jaja zimujące.
W chwili ukazywania się pierwszych liści – na 10 losowo wybranych drzewach/1 ha sadu przeglądamy po 20 pąków (razem 200 sztuk) i określamy liczbę zasiedlonych pąków.
Próg zagrożenia – 100 pąków z mszycami w próbie 200 pąków (50 %).
- Mszyca jabłoniowo-babkowa (porazik jabłoniowo-babkowy) – Dysaphis (Pomaphis) plantaginea (Passerini) – zimują czarne, błyszczące jaja u podstawy pąków na pędach jabłoni lub w spękaniach kory.
Z całą pewnością jest to najgroźniejsza z mszyc zasiedlających drzewa w sadach jabłoniowych. Jest gatunkiem dwudomnym, którego żywicielem pierwotnym jest jabłoń, a żywicielem wtórnym rożne gatunki babki. W końcu czerwca porazik jabłoniowo-babkowy opuszcza jabłonie i przelatuje na żywiciela letniego. Niestety coraz częściej obserwuje się pozostawanie tego gatunku w sadach nawet do końca sezonu.
Na jabłoniach uszkadza liście, prowadząc do ich zwijania, żółknięcia i zasychania oraz zawiązki owoców, które stają się bardzo drobne i zdeformowane (widoczne charakterystyczne pofałdowania wokół zagłębienia kielichowego). Owoce wiszą na drzewach, tworząc charakterystyczne grona. Poza tym szkodnik obficie wydziela spadź, na której rozwijają się grzyby sadzakowe.
Larwy mszyc wylęgają się na przełomie marca i kwietnia po czym szybko ukrywają się pomiędzy łuski rozwijających się pąków.
Należy pamiętać, że skuteczne zwalczanie przed kwitnieniem chroni owoce przed uszkodzeniami. NIE WOLNO dopuścić do niekontrolowanego rozwoju porazika w dalszej części sezonu, gdyż jego efektem może być zmniejszenie plonu nawet o kilkadziesiąt procent.
Podczas ukazywania się pierwszych liści – na 10 losowo wybranych drzewach/1 ha sadu przeglądamy po 20 pąków (razem 200 sztuk) i określamy liczbę zasiedlonych pąków.
Próg zagrożenia – 10 pąków z mszycami w próbie 200 pąków (5 %).
Z kolei po kwitnieniu – należy obejrzeć 50 losowo wybranych drzew/ 1 ha sadu.
Próg zagrożenia – 1 drzewo z koloniami mszycy w próbie 50 drzew. Lustracje należy prowadzić co tydzień do końca lipca.
- Mszyca jabłoniowa – Aphis (Aphis) pomi (De Geer) – zimują czarne MATOWE jaja na pędach jabłoni.
Jest gatunkiem jednodomnym. Gatunek groźny zwłaszcza w młodych sadach. Jej żerowanie powoduje zwijanie się liści oraz skręcanie całych wierzchołków pędów. Wydala także duże ilości spadzi, która zanieczyszcza pędy i owoce. W ciągu roku może wystąpić do 20 pokoleń tego szkodnika. W każdym pokoleniu część osobników jest uskrzydlona i migruje na sąsiednie pędy i drzewa.
Podczas ukazywania się pierwszych liści – na 10 losowo wybranych drzewach/1 ha sadu przeglądamy po 20 pąków (razem 200 sztuk) i określamy liczbę zasiedlonych pąków.
Próg zagrożenia – 10 pąków z mszycami w próbie 200 pąków (5 %).
Po kwitnieniu – na 50 losowo wybranych drzewach/1 ha przeglądamy po 3 długopędy.
Próg zagrożenia – 15 pędów z koloniami mszycy w próbie 150 pędów (10 %).
Biologiczne zwalczanie mszyc.
Mając na uwadze nasilone problemy, które pojawiają się w ochronie sadów przed mszycami, warto sięgnąć po NeemAzal®-T/S zawierający standaryzowany ekstrakt z nasion miodli indyjskiej (Azadirachta indica). Jest to złożona mieszanina wielu substancji aktywnych z grupy limonoidów, wśród których dominuje azadyrachtyna A.
Skuteczne zwalczanie mszyc
Więcej o zwalczaniu mszyc przy zastosowaniu NeemAzal®-T/S napiszemy w kolejnych artykułach.
Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem zapoznaj się z informacjami zamieszczonymi w etykiecie produktu. Zwróć szczególną uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie preparatu.
Katarzyna Woszczyk, menedżer ds. rozwoju produktów Biocont Polska
