Najważniejsi wrogowie naturalni szkodników w sadach – część 3. Muchówki i sieciarki

Larwy muchówki bzygowatej
Larwa muchówki bzygowatej w kolonii mszycy przytuliowo- wiśniowej

Muchówki bzygowate (Syrphidae) zwykle o czarno-żółtym ubarwieniu, przypominającym ubarwienie osy. Owady te potrafią zawisać w powietrzu. Dorosłe osobniki odżywiają się nektarem i pyłkiem kwiatowym wielu roślin, szczególnie z rodziny selerowatych (baldaszkowatych). Larwy niektórych gatunków bzygowatych są drapieżne i odżywiają się mszycami, niekiedy także wciornastkami i miodówkami. Larwy poruszają się w bardzo charakterystyczny sposób. Unoszą przednią część ciała do góry, a następnie ją opuszczają i dotykają podłoża aż do momentu odnalezienia ofiary, którą chwytają hakami gębowymi. W zależności od gatunku są zwykle koloru żółtego, zielonego lub brązowego, długości do 1 cm. Nie posiadają puszki głowowej i są beznogie.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat pożytecznych owadów przeczytaj nasz artykuł: Ochrona biologiczna w sadzie – owady pożyteczne.

Muchówka z rodz. bzygowatych - mucha podobna do osy
Muchówka z rodz. bzygowatych składająca jaja

Warto wiedzieć, że…

Muchówki bzygowate mają trzy stadia larwalne, z których najbardziej żarłoczne jest ostatnie. Łączna liczba zjadanych mszyc w ciągu życia wynosi od 200 do 1000 sztuk. Przy licznym występowaniu redukują populację mszyc o 70 % a czasem nawet 100%.

Jedna larwa pospolitego gatunku, jakim jest bzyg prążkowany (Episyrphus balteatus) – w ciągu swojego życia niszczy około 700 sztuk larw i postaci dorosłych mszycy jabłoniowej (Aphis pomi De Geer).

Chciałbyś wesprzeć dodatkowo swoje plony? Sprawdź efektywne mikroorganizmy.

Złotookowate (Chrysopidae) – owady zaliczane do sieciarek o silnie użyłkowanych skrzydłach. Charakteryzują się delikatną budową ciała o seledynowej barwie oraz dużymi, metalicznie mieniącymi się oczami. Jaja złotooków umieszczane są w charakterystyczny sposób na długich nitkach (tzw. stylikach), przyklejonych do powierzchni liści, w pobliżu kolonii szkodnika. Larwy są bardzo ruchliwe i drapieżne. Ich ciało jest wrzecionowate, barwy szaro-żółtej, z głową zaopatrzoną
w sierpowate żuwaczki. Larwy odżywiają się przede wszystkim mszycami, ale też jajami owadów oraz przędziorkami.

Larwa złotooka, muchówka, larwy muchówek
Larwa złotooka
Złotook, małe owady podobne do osy
Złotook

Warto wiedzieć, że…

Jedna larwa złotooka w ciągu dnia może zjeść ok. 50 mszyc lub 300 przędziorków.

Jajo złotooka, muchówki bzygowate, małe owady podobne do osy
Jajo złotooka

Pluskwiaki różnoskrzydłe (Heteroptera) zróżnicowana grupa owadów pod względem kształtu i barwy ciała, posiadająca aparat gębowy typu kłująco-ssącego. Ciało mają owalne lub wydłużone, zazwyczaj spłaszczone grzbieto-brzusznie, długości od 0,2 do 2 cm. Są to owady o zabarwieniu najczęściej zielonym lub brązowym. Larwy są podobne do osobników dorosłych, ale mniejsze, bezskrzydłe lub z zaczątkami skrzydeł. W sadach największe znaczenie w ograniczaniu liczebności szkodników mają pluskwiaki należące do rodzin dziubałkowatych i tasznikowatych. Owady te zjadają mszyce, czerwce, przędziorki, małe gąsienice i inne drobne owady o miękkich okrywach ciała oraz ich jaja.

Warto wiedzieć, że…

Larwy dziubałeczka wielożernego zjadają dziennie 50 larw wciornastków, a dorosłe samice około 20 nimf wciornastków.

Jedna larwa tasznika jabłoniowca w ciągu całego rozwoju zjada około 140 larw miodówki jabłoniowej, 155 mszyc lub ponad 200 przędziorków.

Jedna samica dziubałka gajowego może zjadać 200 zimujących jaj przędziorka owocowca w ciągu dnia, a wiosną ponad 400 larw na dobę.

Obecność 1 dziubałka gajowego przypadająca na 50 liści jabłoni sprawia, że liczebność populacji przędziorków spada poniżej progu zagrożenia.

Muchówki rączycowate (Tachinidae) – wyglądem przypominają muchę domową, zwykle mają ok. 1,5 cm, a ich ciało jest krępe i pokryte szczecinkami. Są barwy szarej lub czarnej, a na tułowiu i odwłoku często posiadają brązowe, białe, czerwone lub pomarańczowe plamy lub przepaski. Owady dorosłe chętnie przebywają na kwiatach, gdzie odżywiają się nektarem. Spotyka się je również w miejscach występowania spadzi mszyc, która jest dla nich cennym pokarmem. Z kolei larwy rączycowatych są pasożytami gąsienic wielu szkodliwych motyli (np. kuprówki rudnicy i brudnicy nieparki), larw niektórych błonkówek, chrząszczy, komarnic, pluskwiaków różnoskrzydłych oraz muchówek.

Warto wiedzieć, że…

Muchówki rączycowate ograniczają populacje wielu szkodliwych owadów. Samice składają jaja na gospodarza lub w jego pobliżu. Ich płodność wynosi od 100 do 400 jaj na samicę. Larwy tych pasożytniczych muchówek wnikają do ciała gospodarza i żerują w jego wnętrzu, doprowadzając go do śmierci.