Zwalczanie przędziorków i pordzewiaczy w sadach – negatywny wpływ pestycydów na dobroczynka gruszowca

Obecnie w niektórych sadach obserwowany jest wzrost liczebności przędziorków i pordzewiaczy. Typowymi objawami żerowania tych szkodników są przebarwienia liści.
W przypadku przędziorków są to żółtawe plamki, które z czasem zlewają się ze sobą, a cały liść najpierw szarzeje, potem brunatnieje i zasycha. Z kolei obecność pordzewiacza jabłoniowego powoduje oprócz przebarwień liści w postaci matowienia i ordzawień po spodniej stronie, także zwijanie blaszek liściowych, w charakterystyczne „łódeczki”. Szkodnik ten zasiedla również owoce imoże być przyczyną powstawania ordzawień skórki.
Pordzewiacza najczęściej spotykamy w młodych nasadzeniach, szczególnie w kwaterach odmian: Jonagold, Golden Delicious, Gala i Szampion.

Warto wiedzieć, że wyżej wymienione szkodniki stanowią problem w sadach, w których stosuje się szkodliwe środki ochrony roślin dla dobroczynka gruszowca – naturalnego wroga zarówno przędziorków , jak i pordzewiaczy. Dlatego warto przeprowadzić lustracje w sadzie, nie tylko na obecność wyżej wymienionych szkodników, ale także na obecność dobroczynka. W tym celu dobrze mieć dobrą lupę, najlepiej o 40 krotnym powiększeniu.

Dobroczynka dosyć łatwo możemy rozpoznać zarówno ze względu na jego większe rozmiary od szkodników, jak i z powodu jego dużej ruchliwości. Występuje zwykle pojedynczo, zwłaszcza w rejonie nerwu głównego liścia i tam warto go szukać.

Jest to drapieżny roztocz o kremowobiałym, lekko przezroczystym ciele, długości 0,2 mm, który odżywia się głównie przędziorkami i szpecielami i istotnie obniża ich liczebność w sadach produkcyjnych. Dobroczynek gruszowiec jest odporny na niesprzyjające warunki, takie jak: mroźne zimy i okresowe zmniejszenie ilości pokarmu. Jedna samica dobroczynka gruszowego może dziennie wysysać od kliku do kilkunastu przędziorków lub ok. 300 szpecieli np. pordzewiaczy.

Wybierając środki do ochrony sadu powinniśmy tak planować ochronę aby chronić dobroczynka gruszowca. W tym celu:

1. Rezygnujemy ze stosowania szczególnie szkodliwych dla dobroczynka pyretroidów, także w okresie wczesnowiosennym. Po przezimowaniu, samice dobroczynka stają się aktywne już w okresie pękania pąków kwiatowych, a po kwitnieniu jabłoni składają pierwsze jaja na dolnej stronie liści.
2. Przed podjęciem decyzji o zwalczaniu przędziorków i pordzewiaczy, warto wykonywać lustracje w sadzie na obecność tych szkodników. Zwykle nie występują one we wszystkich kwaterach, w związku czym, jeśli zaistnieje konieczność ich zwalczania, to ewentualny negatywny wpływ akarycydów na dobroczynka nie będzie obejmować całego sadu.
3. Pamiętajmy, że akarycydy  stosowane do zwalczania przędziorków są także szkodliwe dla dobroczynka gruszowca.
4. Ograniczamy stosowanie środków zawierających abamektynę w przypadku zwalczania przędziorków  lub rezygnujemy z nich jeśli chcemy je wykorzystać do zwalczania zwójek w sadzie.
5. Do zwalczania owocówki jabłkóweczki nie stosujemy środków z grupy fosforoorganicznych np. zawierających fosmet.
6. Pamiętamy, że preparaty siarkowe, w tym także tzw. ciecz kalifornijska oraz środki zawierające mankozeb (mogą być zużyte do 4 stycznia 2022 roku) również ograniczają populacje pożytecznego dobroczynka.
7. W roku introdukcji dobroczynka gruszowego np. przy pomocy zasiedlonych przez drapieżcę opasek filcowych lub pędów, stosujemy selektywne lub przynajmniej częściowo selektywne środki ochrony roślin.

Więcej o selektywności insektycydów i fungicydów w stosunku do dobroczynka gruszowca oraz o samym drapieżcy i możliwości zakupu opasek filcowych z dobroczynkiem na przyszły sezon wegetacyjny.