Stonka ziemniaczana (Leptinotarsa decemlineata) jest pospolitym szkodnikiem upraw ziemniaków i pomidorów gruntowych. W Polsce występuje jedno pełne pokolenie tego szkodnika. Zimują chrząszcze w glebie, na głębokości od kilkunastu do 40 cm. Część osobników dorosłych może pozostać w glebie przez dwie zimy.
Wiosną chrząszcze opuszczają miejsce zimowania. Zwykle ma to miejsce od początku maja do połowy czerwca. Chrząszcze rozlatują się w poszukiwaniu roślin żywicielskich. Wędrują także po ziemi. Zapach ziemniaków przywabia stonkę (zwłaszcza roślin uszkodzonych przez żerowanie szkodnika).
Samice stonki składają jaja barwy od jasnożółtej do jasnopomarańczowej w złożach (20-30 szt.) na dolnej stronie liści. Składanie jaj rozpoczyna się kilka dni po wyjściu z gleby w temperaturze 15-30°C i trwa kilka tygodni. Larwy wylęgają się po 4-14 dniach jednocześnie z danego złoża i pozostają na spodniej stronie blaszki aż do pierwszej wylinki. Potem migrują na najmłodsze liście. W ostatnim stadium rozwojowym mogą żywić się ogonkami i łodygami, jeśli rośliny uległy silnej defoliacji. Larwy żerują 11-30 dni (linieją trzykrotnie). Najbardziej żarłoczne jest ostatnie, czwarte stadium rozwojowe.
Larwy stonki są odporne na niekorzystne warunki pogodowe. Jednak ulewne deszcze i silny wiatr powodują wysoką śmiertelność, zwłaszcza najmłodszego stadium. Często obserwowany jest kanibalizm w pierwszym stadium L1, szczególnie kiedy panują wysokie temperatury i niska wilgotność. Czasami osobniki dorosłe zjadają jaja.
Ostatnie stadium rozwojowe schodzi do gleby na przepoczwarczenie. Poczwarki przeobrażają się w chrząszcze pokolenia letniego i opuszczają glebę zwykle na przełomie lipca i sierpnia, a następnie żerują i przygotowują się do zimowania.
Stonka zawsze rozpoczyna żerowanie od roślin rosnących na obrzeżach i te rośliny powinniśmy w pierwszej kolejności lustrować na obecność tego szkodnika. Potem stonkę obserwujemy najczęściej placowo.
W celu określenia liczebności szkodnika sprawdzamy obecność chrząszczy, jaj i larw na roślinach.
W zależności od wielkości pola analizujemy od 100 do 150 roślin w różnych punktach po 10 losowo wybranych roślin.
Biologiczne zwalczanie stonki ziemniaczanej – mechanizm działania substancji czynnej zawartej w preparacie NeemAzal®-T/S
NeemAzal®-T/S zawiera standaryzowany ekstrakt z nasion tropikalnego drzewa Neem – czyli miodli indyjskiej (Azadirachta indica). Jest to złożona mieszanina wielu substancji aktywnych z grupy limonoidów ,wśród których dominuje azadyrachtyna A, wykazująca działanie nawet w bardzo niskich stężeniach. NeemAzal®-T/S to produkt o stałej jakości i ilości substancji czynnej, zapewniający niezawodną skuteczność.
NeemAzal®-T/S – biologiczny insektycyd o szerokim spektrum działania
Azadyrachtyna wykazuje działanie żołądkowe i charakteryzuje się szerokim spektrum działania na szkodniki gryzące, ssące oraz minujące. Szkodniki pobierają substancję czynną wraz z fragmentami tkanek roślinnych lub sokami podczas żerowania.
Azadyrachtyna jest antyfidantem czyli związkiem antyżywieniowym, który częściowo lub całkowicie hamuje żerowanie szkodników. Połknięcie przez szkodnika takiej substancji powoduje zaburzenia procesów fizjologicznych np. blokowanie wydzielania i działania enzymów trawiennych, a w następstwie złe wchłanianie pokarmu. Substancja czynna zawarta w środku NeemAzal®-T/S zakłóca również rozwój owadów oraz zmniejsza ich płodność.
Czy NeemAzal®-T/S działa wgłębnie?
Tak, azadyrachtyna w pewnym zakresie wykazuje działanie wgłębne, co dodatkowo zwiększa efektywność zwalczania. Już dwie godziny po aplikacji 38 % substancji aktywnej przenika przez tkanki w głąb liścia, a 62 % pozostaje na powierzchni liścia.
Jak stosować NeemAzal®-T/S ?
Działanie azadyrachtyny jest najbardziej efektywne wobec młodych, larwalnych stadiów owadów, a ograniczone w stosunku do osobników dorosłych. Dlatego ważne jest, aby zabiegi ochronne wykonywać natychmiast po wykluciu się larw stonki ziemniaczanej.
UWAGI dotyczące terminu i warunków aplikacji
- Widoczne pierwsze złoża jaj stonki ziemniaczanej – termin zabiegu zbyt wczesny! – środek nie działa na jaja
- Pojawienie się większej liczby młodych larw L1/L2 (barwa wiśniowa) – OPTYMALNY TERMIN ZWALCZANIA
- Większość obserwowanych larw to starsze larwy (barwa pomarańczowa) – termin zabiegu zbyt późny!
- Im dłużej liście są wilgotne po spryskaniu, tym łatwiej składnik aktywny wnika w głąb rośliny (ważne jest, aby rośliny były dobrze zwilżone ze wszystkich stron).
- Larwy po pobraniu substancji aktywnej szybko przestają żerować, ale giną dopiero po pewnym czasie.
- NeemAzal ® -T/S jest odporny na deszcz od 10-12 godzin po aplikacji. Czas działania wynosi zwykle około 4-7 dni.
- Środek przeznaczony jest do stosowania samodzielnie, NIE w mieszaninach z innymi preparatami. W przypadku mieszania preparatu z innymi środkami należy przeprowadzić test fitotoksyczności na małej powierzchni uprawy.
- Optymalne pH wody 5-7
| Cel zabiegu | Preparat | Substancja czynna/zawartość | Efekty działania | Dawka | Liczba zabiegów/minimalny odstęp między zabiegami | UWAGI |
| Stonka ziemniaczana | NeemAzal T/S | azadyrachtyna A (związek z grupy limonoidów) – 9,8 g/l (1,0% ) | Azadyrachtyna jest to tzw. antyfidant – zniechęca do żerowania. Poza tym substancja czynna zakłóca rozwój owadów, powoduje zahamowanie wzrostu, zmniejsza ich płodność. | 2,5 l/ha Zalecana ilość wody: 300 – 700 l/ha | maksymalnie 2 zabiegi co 7 dni | Termin stosowania: środek stosować w czasie obecności w uprawie larw pierwszych stadiów rozwojowych (L1-L3) Larwy stadium L1 mają barwę wiśniowo-czerwoną, starsze zmieniają barwę na pomarańczową. karencja: ziemniak – 4 dni, pomidor – 3 dni. Środka nie stosować w pełnym słońcu. Środek zaleca się stosować wieczorem. NIE mieszać z adiuwantami. W przypadku wystąpienia opadów deszczu w czasie 8 godzin od zabiegu, zabieg należy powtórzyć |
Katarzyna Woszczyk – specjalista ds. biologicznej ochrony roślin, Biocont Polska
Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem zapoznaj się z informacjami zamieszczonymi w etykiecie produktu. Zwróć szczególną uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie preparatu.
