Certyfikacja

To prawdopodobnie najtrudniejszy etap. Decyzja o przejściu na ekologiczne metody uprawy powinna zostać gruntownie przemyślana. Weź pod uwagę czynniki ekonomiczne i przyrodnicze gospodarstwa, a także rozłóg pól i sąsiadujące uprawy. Pamiętaj, że prowadzenie biosadu będzie wymagało od Ciebie uzupełnienia wiedzy i cierpliwości w nabywaniu doświadczenia. 

Przed podjęciem decyzji warto zapoznać się z wymaganiami regulowanymi przez ustawę
i rozporządzenia lub sprawdzić informatory publikowane przez jednostki certyfikujące, jak np. ten, opublikowany przez BIOEKSPERT.

Zdecydowałeś się na prowadzenie sadu ekologicznego? Teraz wystarczy wybrać jednostkę certyfikującą i rozpocząć proces certyfikacji. Lista jednostek certyfikujących jest dostępna na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Lista jednostek certyfikujących

Następny krok

Każda jednostka certyfikująca udostępnia uniwersalny formularz zgłoszenia. Możesz go pobrać np. tutaj.

Formularz składa się tylko raz. Moment, w którym dokonujesz zgłoszenia, to jednocześnie moment, od którego Twoja plantacja musi być prowadzona metodami ekologicznymi. Jeśli w trakcie certyfikacji dojdzie do zmian w danych zawartych w formularzu – nie zapomnij o ich zgłoszeniu.

Kiedy najlepiej zgłosić działalność?

Działalność możesz zgłosić w dowolnym momencie. Najlepiej jest to zrobić zanim minie termin ubiegania się o dotacje do upraw ekologicznych (termin składania tych wniosków to zwykle okres od 15 marca do 15 maja).

Weź pod uwagę, że 3-letni okres konwersji liczy się od czasu zgłoszenia działalności do zbiorów, dlatego warto, aby termin zgłoszenia poprzedzał zbiory. W ten sposób po 3 latach plon będzie już można znakować jako ekologiczny.

Następny krok

Po wpłynięciu zgłoszenia wraz z opłatą jednostka certyfikująca przesyła odpowiednią dokumentację. Ilość dokumentów na pierwszy rzut oka może wydać się duża. Są to jednak dane, które w większości dotyczą specyfikacji działek.

Dokumentacja różni się w zależności od jednostki certyfikującej. Zazwyczaj składa się na nią:

• umowa wraz z cennikiem – dokumenty do podpisania i odesłania w terminie 7 dni od otrzymania (pozostałe dokumenty należy przesłać w terminie podanym przez jednostkę certyfikującą),
• potwierdzenie objęcia systemem kontroli –jest to dokument potwierdzający wpisanie do systemu kontroli (innymi słowy „zgłoszenie zostało przyjęte”),
• plan kontroli – zasadniczo zawiera opis dokumentów potrzebnych w czasie kontroli,
• opis gospodarstwa – formularz z prostym opisem gospodarstwa, zawiera informacje m.in. o adresie, areale, osobie upoważnionej do kontaktu, rodzaju produkcji, np. sadownicza, uprawianych gatunkach, np. jabłonie, maliny,
• plan produkcji – dokument składa się co roku, zawiera informacje o konkretnych działkach i ich powierzchni (tożsamym z danymi ARMiR) oraz prognozowany plon (jest to wielkość zbiorów, która będzie objęta certyfikatem, warto podać szacowany plon „w dobrym roku”),
• wniosek o certyfikację – dokument składany co roku,
• rejestry – prowadzone systematycznie dla każdej z działek – dotyczą plonów, stosowanych preparatów (środków ochrony, nawozów i preparatów wspomagających), sprzedaży oraz działań transportowych. Rejestry mają na celu identyfikację produktów ekologicznych i należy je pokazać inspektorowi w czasie kontroli.

Następny krok

Plan kontroli obejmuje dokumentację, która będzie potrzebna w czasie kontroli (dokumentacja, która została przesłana podczas zawierania umowy), m.in. plan produkcji i rejestry.

Kontrola jest zwykle zapowiedziana i przeprowadzana co najmniej (zwykle) raz w roku. 10% kontroli jest niezapowiedzianych. Niezapowiedziane kontrole przeprowadzane są zwykle w przypadku stwierdzonych wcześniej nieprawidłowości oraz w przypadku dużych gospodarstw.

Koszt kontroli określony jest w cenniku, różny dla poszczególnych jednostek certyfikujących.

Następny krok

Czy wiesz że, co roku do 80% kosztów wynikających z certyfikacji może zostać zwrócone? Wystarczy podczas składania wniosku do ARMiR o przyznanie płatności obszarowych zaznaczyć okienko „zwrot kosztów transakcyjnych”.

Następny krok

Dla upraw wieloletnich i sadowniczych okres konwersji wynosi 3 lata przed zbiorami. Plon uzyskany po 3 latach konwersji można znakować jako ekologiczny.

Co oznacza okres konwersji?

Jest to czas obliczany od zgłoszenia działalności do uzyskania certyfikatu. W tym czasie plantacja jest prowadzona metodami ekologicznymi, zgodnymi z regulacjami i ustawą, ale produkty w tym czasie nie mogą być nazywane ekologicznymi, natomiast jest to wysoka jakość – „baby food”.

Ważny jest termin zgłaszania działalności – zgłoszenie przed zebraniem plonów, daje możliwość certyfikowania produktów już w 3 roku. Późne zgłoszenie (w czasie lub po zakończeniu zbiorów) skutkuje późnym uzyskaniem certyfikatu (po 3 latach, np. pod koniec roku)  i możliwością sprzedaży produktów jako ekologiczne dopiero w następnym sezonie.