Wiedza o szkodnikach i ich naturalnych wrogach jest niezbędna do prowadzenia efektywnej ochrony w ekologicznych sadach. Chociaż niektóre drapieżne i pasożytnicze owady oraz roztocza mogą być okresowo uwalniane do upraw w celu regulacji liczebności wielu szkodników, to trzeba wiedzieć, że w naszym środowisku występują także naturalnie. W sprzyjających warunkach, jakie z pewnością stwarzają ekologiczne systemy uprawy, te pożyteczne organizmy mogą występować bardzo licznie, przez co wpływają na redukcję zabiegów ochronnych.
W sadach ważną rolę w redukcji szpecieli i przędziorków pełni dobroczynek gruszowy (Typhlodromus pyri).
W rolnictwie ekologicznym nie ma możliwości zwalczania szkodników za pomocą typowych chemicznych insektycydów, a to sprzyja wzrostowi występowania ich wrogów naturalnych.
Pestycydy są często toksyczne dla organizmów pożytecznych i ograniczają ich liczebność. Urozmaicony krajobraz i związana z nim biologiczna bioróżnorodność to charakterystyczne cechy ekologicznych upraw.
Populacje różnych gatunków organizmów pożytecznych, wraz
z otaczającymi je roślinami i innymi zwierzętami, są od siebie zależne i powinny pozostawać w równowadze.
W sadach, a szczególnie w tych ekologicznych, tworzą się skomplikowane układy powiązań międzygatunkowych. Bogatszą fauną charakteryzują się wieloletnie uprawy, do których należą między innymi uprawy sadownicze.
Pestycydy są często toksyczne dla organizmów pożytecznych i ograniczają ich liczebność.
Dobroczynkowate (Phytoseidae) – drapieżne roztocze, któresą często wykorzystywane w biologicznej ochronie roślin do walki z przędziorkami, szpecielami, mączlikami i wciornastkami.Są bardzo ruchliwe i stale poszukują pokarmu. W sadach ważną rolę w redukcji szkodników pełni dobroczynek gruszowy(Typhlodromus pyri).
Warto wiedzieć, że…
Dobroczynek gruszowiec jest odporny na niesprzyjające warunki, takie jak: mroźne zimy i okresowe zmniejszenie ilości pokarmu. Jedna samica dobroczynka gruszowego może dziennie wysysać nawet około 8 dorosłych przędziorków lub 320 szpecieli.
Dobroczynek gruszowy jest drapieżnym roztoczem wielkości około 0,6 mm. Atakuje szkodliwe roztocze, larwy wciornastków, ale również inne drobne owady. Posiada zdolność przeżywania w naturalnych warunkach nawet przy mniejszej ilości pokarmu lub może żywić się pokarmem zastępczym tj. pyłkiem, spadzią itp. Dzięki temu trwale zasiedla wieloletnie rośliny. Drapieżne są również larwy dobroczynka. T. pyri zimuje i rozwija się na roślinach, utrzymując szkodniki na niskim poziomie.
W ciągu roku rozwija się do
czterech pokoleń, zimuje w postaci zapłodnionych samic. W sadzie zasiedla
głównie dolne strony blaszek liściowych. Populacja dobroczynka rozwija się
intensywnie
w miejscach, gdzie stosowane są selektywne środki ochrony, a sama ochrona jest
przemyślana, przeprowadzona z dbałością o pożyteczne organizmy.
Dobroczynka do sadu introdukuje się zimą (optymalnie w styczniu lub lutym). Na opaskach filcowych znajdują się formy zimujące dobroczynka, które wraz z rozpoczęciem się sezonu wegetacyjnego budzą się i rozpoczynają aktywnie poszukiwać pokarmu.
Populacja dobroczynka rośnie wraz ze wzrostem roślin, dlatego optymalnie (oraz najkorzystniej finansowo) jest introdukować go w pierwszym lub drugim roku od założenia plantacji. Introdukcja w starszych sadach jest możliwa i równie skuteczna.
Dobroczynek gruszowiec
