Biologiczna ochrona warzyw przed wciornastkiem tytoniowcem

Wciornastek – groźny szkodnik w uprawie warzyw.

Wciornastki to coroczny problem we wszystkich rejonach uprawy warzyw. Obecnie obserwujemy wiele tych groźnych szkodników na plantacjach. Biologiczne metody doskonale sprawdzają się w ochronie przed wciornastkiem. Biologiczne środki ochrony roślin stanowią nie tylko podstawę ekologicznej ochrony warzyw, ale są również cennym uzupełnieniem chemicznej ochrony, zwłaszcza w okresie poprzedzającym zbiory.

Wciornastek tytoniowiec (Thrips tabaci) to mały owad (1mm) o wydłużonym, przecinkowatym ciele barwy żółtej, szaro-brązowej lub brunatnej. Posiada charakterystyczne skrzydła z długą strzępiną.
Larwy jasnożółte, pozbawione skrzydeł. Nimfy niewidoczne, ponieważ swój rozwój przechodzą przeważnie w ukryciu, w wierzchniej warstwie gleby.

ochrona przed wciornastkiem
Wciornastek na liściu pora. Fot. K. Woszczyk

Wciornastki to typowe polifagi a więc żerują na wielu roślinach uprawnych. W uprawach polowych zasiedlają zwykle pora, cebulę oraz kapustę, a pod osłonami paprykę, pomidora i ogórka.
Upalna i sucha pogoda sprzyja licznemu występowaniu wciornastków.

Objawy żerowania wciornastków

Dorosłe wciornastki oraz ich larwy odżywiają się zawartością komórek miękiszowych liści. W miejscach żerowania tworzą się srebrzystobiałe plamki, które stopniowo zlewają się i obejmują coraz większą powierzchnię blaszki liściowej. Najbardziej uszkodzone liście jaśnieją i zasychają.

W uprawach polowych cebuli wciornastki najbardziej szkodliwe są na przełomie czerwca i lipca. Należy pamiętać, że w momencie załamywania się szczypioru możemy obserwować masowe przelatywanie wciornastków z warzyw cebulowych na kapustę. Kapusty odmian średnio wczesnych i późnych, wciornastki zwykle zaczynają zasiedlać od połowy lipca i rozwijają się na nich aż do zbioru. Rozwój szkodników może mieć miejsce także w przechowalni na zasiedlonych przez niego warzywach.

Lustracja plantacji warzyw – podstawa skutecznej ochrony.

Lustracje przeprowadzamy raz w tygodniu, a w sprzyjających dla rozwoju wciornastków warunkach  tj. kiedy panuje sucha i upalna pogoda przynajmniej co 3 dni.

Szkodnik nalatuje w pierwszej kolejności na rośliny znajdujące się na obrzeżach pola i dlatego na te rośliny należy zwrócić szczególną uwagę.

Do wykrywania pierwszych osobników i śledzenia dynamiki lotu wciornastków używamy niebieskich tablic lepowych.

Próg zagrożenia to 6 – 10 osobników na 1 roślinie w okresie czerwca i lipca. Zaleca się sprawdzenie 50 roślin losowo wybranych na polu.

Biologiczna ochrona warzyw przed wciornastkiem

PREV-AM® to  kompleksowy środek owadobójczy, grzybobójczy i roztoczobójczy oparty na mieszance naturalnego, tłoczonego na zimno olejku pomarańczowego (60 g/l), który działa na wiele gatunków szkodników, a także chorób.

Olejki eteryczne są to mieszaniny substancji lotnych o różnym charakterze chemicznym, odznaczające się silnym, zwykle przyjemnym zapachem. Zawarty w preparacie olejek pomarańczowy zawiera terpeny, przede wszystkim limonen, który jest bezbarwną lub jasnożółtą cieczą występującą w skórkach owoców cytrusowych. Limonen znalazł zastosowania w kosmetyce, medycynie, w przemyśle perfumeryjnym i spożywczym, a także w rolnictwie, jako ekologiczny insektycyd i fungicyd. Terpeny zawarte w olejku pomarańczowym rozpuszczają chitynę, tworzącą zewnętrzne szkielety owadów oraz ściany komórkowe wielu grzybów.

PREV-AM® do zwalczania wciornastków jest zarejestrowany w uprawach warzyw: kapusta głowiasta biała, kapusta włoska, cebula, por, bób, fasola, groch, ciecierzyca, soczewica, pomidor.

Zalecana dawka: stężenie 0,4 – 0,5 % (400 – 500 ml na 100 l wody)

Należy pamiętać, że podczas słonecznej, upalnej pogody, zawarty w preparacie olejek łatwo odparowuje i dlatego zabiegi należy wykonywać wieczorem.

Zabiegi ochronne należy rozpocząć bezpośrednio po zauważeniu pierwszych szkodników. W uprawach ekologicznych zabiegi powtarzamy w miarę potrzeby zwykle co 5 – 7 dni, zwłaszcza jeśli panuje sucha i upalna pogoda, która sprzyja gwałtownemu rozwojowi wciornastków.

Preparat nie jest niebezpieczny dla większości organizmów pożytecznych (sprawdź tabelę) . Może być stosowany w uprawach gdzie stosowane są trzmiele, ale poza okresem ich oblotu.

W zwalczaniu wciornastków doskonale sprawdzi się biologiczny środek owadobójczy Naturalis®.

Naturalis®–  bioinsektycyd o szerokim spektrum zwalczania owadów we wszystkich fazach rozwojowych w uprawach w polu i pod osłonami. Za skuteczność tego biologicznego insektycydu i akarycydu odpowiada występujący w naturalnym środowisku grzyb Beauveria bassiana szczep ATCC 74040, który rozwija się na wielu gatunkach szkodników.

Zarodniki Beauveria bassiana szczep ATCC 74040 przylegają do naskórka owadów i roztoczy, kiełkują i wnikają do wnętrza ciała gospodarza. Śmierć następuje po kilku dniach w wyniku mechanicznej penetracji grzybni, która przerasta ciało szkodnika.

biologiczne zwalczanie

Infekcja szkodników przez entomopatogenicznego grzyba Beauveria bassiana szczep ATCC 74040 jest najbardziej skuteczna przy odpowiedniej temperaturze i wilgotności powietrza i wymaga bezpośredniego kontaktu zarodników grzyba z ciałem żywiciela (szkodnika).

Zabieg należy  przeprowadzać wieczorem lub rano w warunkach wysokiej wilgotności powietrza. Preparat można stosować w zakresie temperatur od 10 do 35°C, ale optymalne warunki to 20 do 27°C.

Efektów działania nie należy spodziewać się natychmiast po zastosowaniu środka Naturalis®. Jeszcze raz należy podkreślić, że warunkiem skutecznego działania preparatu jest aplikacja przeprowadzona w okresie wysokiej wilgotności względnej powietrza, która umożliwia kiełkowanie zarodników entomopatogenicznego grzyba zawartego w preparacie.

Przestrzeganie optymalnych warunków aplikowania ma zasadnicze znaczenie dla uzyskania wysokiej efektywności zwalczania szkodników.

Naturalis® stosujemy już przy niewielkim zasiedleniu roślin przez szkodniki (na początku ich pojawiania się), zanim będą widoczne objawy ich żerowania. W celu poprawy dyspersji środka, warto dodać środki zwilżające w postaci adiuwantów.

Zaleca się by środek stosować wieczorem lub wcześnie rano, poza okresem lotu owadów zapylających.

Naturalis® może być stosowany w krótkich odstępach czasu, lub nawet jednocześnie z  wieloma insektycydami. Jednak pewne ograniczenia w  stosowaniu dotyczą jednoczesnej aplikacji z fungicydami, ponieważ Naturalis® zawiera entomopatogeniczne grzyby. Dlatego w przypadku konieczności zastosowania środków grzybobójczych w danej uprawie należy zachować odstęp przynajmniej  2-5 dniowy pomiędzy aplikacją środka Naturalis® , a ewentualnymi zabiegami przy użyciu fungicydów.

W zależności od stopnia zasiedlenia uprawy przez szkodniki i panujących warunków pogodowych zwykle przeprowadza się 3 –5 aplikacji w odstępach 5 – 7 dni.

Zalecana dawka dla jednorazowego zastosowania: 1 – 1,5 l/ha.

Zalecana ilość wody: 600 – 1000 l/ha.

Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.

Katarzyna Woszczyk – menedżer ds. rozwoju produktów, Biocont Polska