Szkodniki

Opis:

Motyl z rodziny przeziernikowatych, o czarnym ciele z czerwoną przepaską na odwłoku, z wąskimi, przezroczystymi skrzydłami z czarną obwódką – o rozpiętości 15 – 22 mm. Jaja owalne, barwy żółtawo-brązowej, długości ok. 1 mm. Gąsienice żółtawo-białe, długości około 20 mm z czerwonawą głową. Poczwarki żółtawo-brązowe, długości 15 mm.

Rośliny żywicielskie:Jabłonie i różne drzewa owocowe, najczęściej osłabione i zaniedbane.

Biologia:

Rozwój jednego pokolenia trwa dwa lata. Po dwukrotnym przezimowaniu, tuż przed wylotem osobników dorosłych (pod koniec maja), poczwarki wysuwają się na zewnątrz wydrążonych chodników. Lot motyli odbywa się od maja do sierpnia. W tym czasie samice składają jaja w spękania kory. Wylęgłe gąsienice wgryzają się pod korę i drążą chodniki wzdłuż pni i gałęzi.

Szkodliwość:

Gąsienice żerują pod korą drzew owocowych w wydrążonych korytarzach, które biegną wzdłuż pni i gałęzi. Na zewnątrz chodników wystają brązowe odchody i wycieka żywica. Żerowanie szkodnika prowadzi do osłabienia wzrostu, zasychania pojedynczych gałęzi lub nawet całych drzew.

Opis:

Owady należące do rzędu pluskwiaków równoskrzydłych (Homoptera) o rozpiętości skrzydeł od 15 do 20 mm. Młode gąsienice są białe, z czasem nabierają różowego koloru, osiągają do 15 mm długości.

Biologia:

Gatunek generuje 2 pokolenia w ciągu roku.

Gąsienice zimują w kryjówkach pod korą lub w jej spękaniach. Zdarza się, ze miejscem zimowania są skrzynie w przechowalniach.

Lot motyli 1. pokolenia zaczyna się w pierwszej połowie maja. Wtedy też rozpoczyna się składanie jaj na liściach, którego intensywność zależna jest od temperatury. Gąsienice pojawiają się zwykle z początkiem czerwca. Młode gąsienice wędrują po roślinie, zanim dotrą do owocu.

Gąsienice, które wcześnie ukończyły rozwój, przepoczwarczają się jeszcze tego samego roku. Motyle 2. pokolenia pojawiają się w drugiej połowie lipca i składają jaja aż do września.

Szkodliwość:

Gąsienice wgryzają się do owocu, powodując jego robaczywienie. Wewnątrz owocu wygryzają tunel aż do gniazda nasiennego. Uszkodzone zawiązki i owoce opadają. Gąsienice 2. pokolenia żerują w dojrzewających owocach.

Metody diagnostyki i ochrony w uprawach ekologicznych:

Podstawą skutecznej ochrony jest monitoring przeprowadzany za pomocą pułapek feromonowych. Pułapki kontroluje się codziennie w czasie trwania lotu motyli. Na podstawie obserwacji pułapki wyznacza się termin zabiegu.

Najskuteczniejszą metodą jest wykonanie zabiegu preparatem MADEX MAX® w czasie występowania stadium „czarnej główki” oraz powtórzenie zabiegu w czasie wędrówki młodych gąsienic. Skuteczne zabiegi przeprowadzone w czasie występowania gąsienic 1. pokolenia, redukują do minimum zagrożenie wystąpienia uszkodzeń powodowanych przez gąsienice 2. pokolenia.

MADEX MAX

Selektywny, biologiczny środek do zwalczania gąsienic owocówki jabłkóweczki (Cydia pomonella)

Zobacz produkt

Opis:

Zwójki to motyle należące do rodziny zwójkowatych (Tortricidae), które na pierwszy rzut oka trudno rozpoznać. Najłatwiejszą metodą rozpoznania zwójek w sadzie jest rozwieszenie pułapek feromonowych. Do danej pułapki odławia się tylko jeden gatunek. Stadium uszkadzającym rośliny są gąsienice i to one są obiektem zwalczania.

Biologia:

Stadium zimującym są gąsienice (zwójka siatkóweczka, bukóweczka, wydłubka oczateczka) lub jaja (zwójka siatkóweczka). Pierwsze motyle pojawiają się już od drugiej połowy kwietnia. W warunkach Polski większość gatunków zwójek generuje 1 lub 2 pokolenia, pokolenie drugie zwykle jest mniej liczne.

Szkodliwość:

Gąsienice żerują na liściach, kwiatach i pąkach kwiatowych. Objawy żerowania są charakterystyczne – na drzewach widoczne są rurkowato zwinięte liście z przędzą i odchodami. Gąsienice mogą żerować też na zawiązkach owoców, a w 2. pokoleniu uszkadzać dojrzewające owoce (np. zwójka siatkóweczka).

Metody diagnostyki i ochrony w uprawach ekologicznych:

Podstawą skutecznej ochrony jest monitoring przeprowadzany za pomocą pułapek feromonowych. Pułapki kontroluje się codziennie w czasie trwania lotu motyli. Na podstawie obserwacji pułapki wyznacza się termin zabiegu.

Najskuteczniejszą metodą jest wykonanie zabiegu biologicznym preparatem LEPINOX® PLUS w czasie występowania stadium „czarnej główki” oraz młodych gąsienic. Okresy występowania poszczególnych gatunków zwójek nie są takie same. Zabiegi przeprowadza się przez cały sezon, nawet przed zbiorem (preparat LEPINOX® PLUS nie ma okresu karencji).

LEPINOX® PLUS

Preparat stworzony do efektywnej kontroli gąsienic motyli. Może być stosowany samodzielnie lub w połączeniu z innymi preparatami w programach konwencjonalnej, integrowanej oraz ekologicznej ochrony roślin.

Zobacz produkt

Opis:

To owady należące do rzędu pluskwiaków równoskrzydłych (Homoptera). Mszyce te są dzieworodne. Osobniki są zielone z ciemniejszymi syfonami. Ciało mszycy jabłoniowej jest lekko owalne, zaopatrzone w brązowe czułki. Jaja czarne, matowe (cecha diagnostyczna), składane na korze.

Biologia:

Formą zimującą są czarne, matowe jaja na pniach i gałęziach, często w licznych złożach. Rozwój zaczyna się w połowie kwietnia i trwa cały sezon. W ciągu roku rozwija się nawet 16 pokoleń.

Szkodliwość:

Atakowane są głównie młode przyrosty i wierzchołki pędów, kolonie można też zaobserwować na nerwach i ogonkach liściowych. Mszyce tworzą liczne kolonie, wysysając soki – w znacznym stopniu osłabiają roślinę. Zaatakowane pędy więdną i zasychają, porażone części roślin są mniej odporne na mróz.

Opis:

To pluskwiaki należące do rzędu pluskwiaków równoskrzydłych (Homoptera). Dorosłe mszyce mają kolor od ciemnopopielatego lub nawet niebieskawego, przez brązowy, do ciemnoróżowego. Ich ciała są pokryte nalotem woskowym (jakby pudrowane). Są gruszkowatego kształtu, mają czarne syfony, osiągają wielkość do 2,5 mm. Larwy są mniejsze, różowe. Jaja czarne, błyszczące (cecha diagnostyczna), owalne.

Biologia:

Formą zimującą są czarne, błyszczące jaja na gałęziach. Larwy pojawiają się już w marcu. W ciągu roku rozwija się około 8 pokoleń. We wrześniu mszyca przelatuje na babkę, aby końcem października wrócić na jabłoń w celu składania jaj, które będą zimowały.

Szkodliwość:

Mszyce żerują na pąkach liściowych i kwiatowych, ogonkach liściowych i liściach, szypułkach
i zawiązkach. Wynikiem żerowania jest znaczne osłabienie rośliny i zahamowanie wzrostu. Liście deformują się, kędzierzawieją i zwijają, następnie żółkną i zasychają. Zawiązki również ulegają deformacji, drobnieją, nie wyrastają, na drzewach można zaobserwować skupiska niewyrośniętych owoców, które nie opadają (ograniczony opad czerwcowy).

Opis:

Pluskwiaki należące do rodziny bawełnicowatych (Eriosomatinae). Samice są dzieworodne. Ciało ma kolor granatowo-brązowy, długości około 2 mm, całe pokryte jest włoskowatym nalotem woskowym, przypominającym watę. Larwy są podobne do samic. W Polsce bawełnica korówka nie składa jaj.

Biologia:

Larwy zimują w dolnych częściach pnia. Wiosną (kwiecień/maj) przechodzą na pnie i rozpoczynają żerowanie. Po około 4 tygodniach zachodzi przeobrażenie i liczebność kolonii zaczyna rosnąć.
W sezonie wegetacyjnym może rozwijać się nawet 10 pokoleń. Największą liczebność obserwuje się wiosną i jesienią.

Szkodliwość:

Bawełnica początkowo zasiedla rany i spękania kory. Żerowanie doprowadza do powstawania narośli, a następnie deformacji pędów. Kora pęka, przez co staje się łatwym miejscem infekcji patogenicznej. Na młodych przyrostach tworzą się głębokie spękania. Bawełnica jest szczególnie niebezpiecznym szkodnikiem szkółek i młodych nasadzeń.

Zwalczanie:

Bawełnicę zwalcza się dwuetapowo. W pierwszej kolejności należy wykonać zabieg adiuwantem COCANA przy użyciu dużego ciśnienia cieczy. Następnie tego samego dnia, najlepiej od razu, należy wykonać zabieg insektycydem. Zabieg adiuwantem COCANA zmywa z powierzchni ciała bawełnicy nalot woskowy, przez co staje się wyjątkowo wrażliwa na zabieg insektycydem, który w normalnych warunkach nie byłby w stanie jej dosięgnąć. Nalot woskowy odbudowuje już na następny dzień.

COCANA®

Adiuwant, pomocniczy w ochronie roślin, stosowany wraz ze środkami ochrony roślin

Zobacz produkt

Opis:

Przędziorki to niewielkie pajęczaki należące do rodziny przędziorkowatych (Tetranychidae), występujące pospolicie we wszystkich uprawach.

Przędziorek owocowiec osiąga wielkość do 0,35 mm, ciało ma jasnoczerwone z czasem brązowiejące, z jasnymi wzgórkami, z wyrastającymi szczecinkami. Jaja zimowe są czerwone, różnią się od żółtawych, czerwieniejących z czasem letnich jaj.

Przędziorek chmielowiec jest nieco większy – dorasta do 0,6 mm. Ciało jest żółtawe z widocznymi ciemnymi plamami po bokach. Jaja jasnożółte, okrągłe.

Biologia:

Przędziorek owocowiec zimuje w formie jaj o czerwonym zabarwieniu. Przędziorek chmielowiec zimuje w postaci zapłodnionych samic koloru czerwonego. Przędziorki zimują na powierzchni kory lub w jej spękaniach. Wiosną rozpoczyna się żerowanie.

Szkodliwość:

Żerują larwy i postacie dorosłe. Wysysają sok z komórek liści, początkowo żerują przy ogonku i wzdłuż nerwu głównego, z czasem na całym liściu. Na liściach widoczne są żółtawe przebarwienia, które
z czasem pokrywają cały liść. Liść traci kolor zielony i wygląda jak gdyby szarzał. Przy dużym porażeniu usycha i opada.

W wyniku żerowania przędziorków asymilacja jest w znacznym stopniu zahamowana, co ma negatywny wpływ na kwitnienie i owocowanie.

Zwalczanie:

Potrzebę zwalczania można przewidzieć i zaplanować podczas lustracji zimowej. Na pniach i pędach widoczne są zimujące formy szkodnika.

Łatwym, a przede wszystkim jednorazowym sposobem na kontrolę przędziorków i szpecieli w sadzie jest introdukcja organizmu pożytecznego – dobroczynka gruszowca. Aplikacja jest jednorazowa, najbardziej opłacalna na samym początku zakładania plantacji. Populacja dobroczynka rozwija się
w sadzie żywiąc się przede wszystkim przędziorkami i szpecielami.

Dobroczynek gruszowiec

Opaski z drapieżnym roztoczem do zwalczania szkodliwych roztoczy w ogrodach i sadach

Zobacz produkt

Opis:

To niewielki roztocz (0,15 mm) o wrzecionowatym kształcie i żółtawym kolorze, należy do rodziny Eriophyidae. Trudno dostrzegalny gołym okiem. Jaja bezbarwne, o kulistym kształcie.

Biologia:

Samice zimują w kryjówkach w korze lub pod łuskami pąków. Żerowanie zaczyna się w połowie kwietnia i trwa do końca sezonu. W ciągu roku rozwija się około 5 pokoleń.

Szkodliwość:

Żerowanie prowadzi do ordzawienia owoców. Ordzawienie jest intensywniejsze w okolicy kielicha. Zaatakowane liście marszczą się, więdną i opadają.

Zwalczanie:

Łatwym, a przede wszystkim jednorazowym sposobem na kontrolę roztoczy w sadzie, jest introdukcja organizmu pożytecznego – dobroczynka gruszowca. Aplikacja jest jednorazowa, najbardziej opłacalna na samym początku zakładania plantacji. Populacja dobroczynka rozwija się w sadzie, żywiąc się przede wszystkim przędziorkami i szpecielami.

Dobroczynek gruszowiec

Opaski z drapieżnym roztoczem do zwalczania szkodliwych roztoczy w ogrodach i sadach

Zobacz produkt

Opis:

Czarny chrząszcz z ryjkowcowatych (Curculionidae), osiągający około 5 mm. Na pokrywach odwłoka widoczny jest charakterystyczny rysunek układający się w kształt litery V. Larwa beznoga, biała, wygięta łukowato.

Biologia:

Dorosłe osobniki zimują na drzewach – w kryjówkach w korze. Kiedy temperatura osiąga 8ᵒC chrząszcze wybudzają się z hibernacji. Żerują na pąkach, które już zaczęły nabrzmiewać. Wygryzają otwory, wyjadają wnętrze pąka. Samice składają jaja do pękających pąków. Wygryzają otwór, składają do wnętrza pąku 1 jajo. Jedna samica może złożyć powyżej 100 jaj. Cały rozwój zachodzi wewnątrz pąka. Dorosłe chrząszcze opuszczają pąki i żerują na liściach przed diapauzą letnią.
W sierpniu kończą diapauzę letnią i szukają kryjówek zimowych.

Szkodliwość:

Dorosłe osobniki wyjadają wnętrza pąków. Larwy, rozwijając się wewnątrz pąków, wyjadają wnętrze i uszkadzają płatki kwiatu. Efektem tego jest usychanie pąków, które tworzą kapsułkę.

Szczególnie duże zagrożenie szkodnik stanowi w latach o słabym kwitnieniu.

Opis:

Owad dorosły to błonkówka z rodziny pilarzowatych (Tenthredinidae). Formą żerującą jest larwa, która przypomina gąsienicę motyla (często mylona z owocówką jabłkóweczką). Larwa osiąga wielkość do około 18 mm, jest koloru kremowego z ciemniejszą, brązową głową.

Biologia:

Larwy zimują w ziemi. Potrafią zejść w głąb gleby nawet na głębokość 25 cm. Przepoczwarczenie zachodzi w kwietniu, mniej więcej w czasie kwitnienia jabłoni. Jaja składane są do wnętrza kwiatu pojedynczo. Larwy wylęgają się z końcem kwitnienia jabłoni, początkowo żerują na zawiązkach. Spadają na glebę wraz z opadającymi zawiązkami, gdzie schodzą na zimowanie.

Szkodliwość:

Larwy początkowo minują zawiązki, następnie wgryzają się do wnętrza i wygryzają gniazdo nasienne. Pierwsze uszkodzenia przypominają smugi pokryte warstwą korka. Owoce, do których wgryzły się larwy, opadają w czasie opadu czerwcowego, na ich powierzchni widać odchody wychodzące z otworów po wgryzieniu.

Opis:

Miodówki to pluskwiaki równoskrzydłe (Homoptera) z rodziny miodówkowatych (Psyllidae). Miodówka jabłoniowa jest koloru zielonego, z przezroczystymi skrzydłami. Jaja są charakterystyczne, wydłużone, żółtawo-pomarańczowe, łatwe do rozpoznania podczas lustracji zimowej. Larwy są płaskie, początkowo żółte, z czasem zielone.

Biologia:

Jaja zimują na pędach i pniach, złożone pojedynczo lub w rzędach. W czasie pękania pąków wylęgają się larwy. Początkowo chowają się do wnętrza pąków, następnie przechodzą na szypułki i liście. Osobniki dorosłe pozostają na dolnej stronie blaszek liściowych.

Szkodliwość:

Larwy żerują w pąkach, produkując przy tym rosę miodową, która zalepia organy, prowadząc do zasychania pąków. Stanowią przy tym pożywkę dla patogenów. Kwiatostany, na których żerują larwy, są pokryte rosą miodową oraz warstwą nalotu woskowego. Zaatakowane liście słabo rosną i są zdeformowane.

Opis:

To malutki motyl z rodziny toczykowatych (Cemiostomida), o rozpiętości skrzydeł do 7 mm i charakterystycznym ubarwieniu. Pierwsza para skrzydeł jest szara, błyszcząca, druga żółta, z dwiema czarnymi i białymi liniami. Gąsienice drobne, zielone z ciemną głową.

Biologia:

Zimują poczwarki w oprzędach, w kryjówkach w korze i spękaniach pnia i pędów. W fazie zielonego pąka rozpoczyna się lot motyli. Z jaj składanych na dolnej stronie blaszki liściowej wylegają się gąsienice, które wgryzają się do liścia i żerują około 3 tygodni, tworząc miny. Następnie wychodzą
z min i przepoczwarczają się. 2. pokolenie pojawia się w sierpniu.

Szkodliwość:

Gąsienice minują liście, co powoduje powstawanie okrągłych brązowych plam na liściach. Zaatakowane liście opadają przedwcześnie. Gąsienice często na miejsce przepoczwarczenia wybierają zagłębienie szypułkowe owoców, co wpływa ujemnie na jakość plonu. Samice 2. pokolenia mają lepsze warunki do składania jaj, przez to ta generacja jest zwykle bardziej szkodliwa od pierwszej.

Opis:

To motyl z rodziny mrocznicowatych (Erebidae), podrodziny brudnicowatych (Lymantriinae). Owady dorosłe to motyle, u których występuje dymorfizm płciowy. Samice są bezskrzydłe, brązowawe, długości około 2 cm. Samce uskrzydlone, o rozpiętości ok. 3 cm z charakterystycznym rysunkiem białych półksiężyców na brązowych skrzydłach. Jaja charakterystyczne, okrągłe, z lekkim, ciemniejszym wklęśnięciem na szczycie, składane w złożach nawet po 200 sztuk. Gąsienice czarne, z „pędzelkami” z włosków: czterema czarnymi na końcu ciała i czterema żółtymi na części grzbietowej, dodatkowo na bokach ciała widoczne są czerwone wyrostki.

Biologia:

Jaja zimują na rozwidleniach pędów lub na oprzędach po przepoczwarczaniu się samic. Wylęg gąsienic przypada na fazę różowego pąka i może trwać nawet do kilku tygodni. W połowie czerwca przepoczwarczają się w żółtawych kokonach. Samice nie są zbyt mobilne, zwykle składają jaja
w miejscu przepoczwarczenia. Z jaj wylegają się gąsienice 2. pokolenia, żerują do sierpnia
i przepoczwarczają się. Samice 2. pokolenia składają jaja, które będą zimować.

Szkodliwość:

Gąsienice żerują na liściach. Starsze są bardziej żarłoczne i mogą powodować spore straty w młodych nasadzeniach lub szkółkach. Szkodnik występuje w gradacjach raz na kilkanaście lat, często
w miejscach sąsiadujących z lasami.